Ważnym elementem działalności Miejsko-Gminnej Biblioteki Publicznej im. Leona Korusiewicza w Siewierzu jest od wielu lat gromadzenie wszelkich materiałów źródłowych dotyczących historii i współczesności Siewierza oraz regionu. Zbiory te noszą wspólną nazwę „SEVERIANA”. Wśród nich jest zarówno literatura popularnonaukowa, jak i powieści, w których autorzy wykorzystali tematykę regionalną. Są także książki wprawdzie nie dotyczące Siewierza, ale napisane przez autorów pochodzących z naszego miasta, jak Leon Korusiewicz, Wiktor Bronikowski czy Feliks Fornalczyk. Ze zbiorów regionalnych korzystają zarówno mieszkańcy Siewierza, jak i osoby spoza regionu piszące np. prace naukowe.
Biblioteka posiada wiele cennych dzieł, wśród których do najstarszych, należą:
1) Olechowski Jan - "Wiadomość o Xsięstwie Siewierskim", 1796 r.
Autorem książki był biskup sufragan krakowski Józef Olechowski, który przedstawił w niej argumenty na rzecz utrzymania samodzielności księstwa siewierskiego.
2) Długosz Jan - "Dziejów polskich ksiąg dwanaście", 1868 r.
Jedno z najważniejszych źródeł do historii Polski średniowiecznej i jedno z najwybitniejszych dzieł średniowiecznej historiografii europejskiej. Ich autor, Jan Długosz, w 12 księgach opisał dzieje Polski począwszy od legendarnych początków naszego kraju, na 1480 roku skończywszy. Pod datą Rok Pański 1290 Długosz wspomina, że Władysław Łokietek, książę kujawski, wraz z innymi książętami stoczył zwycięską bitwę, „drogo krwią okupione” blisko miasteczka Siewierza.
3) Baliński Michał, Lipiński Tymoteusz - "Starożytna Polska pod względem historycznym, geograficznym i statystycznym opisana", 1844 r.
Zawiera opis Siewierza, wspominając m.in. o kupnie księstwa siewierskiego przez biskupa Zbigniewa Oleśnickiego za 6000 grzywien szerokich groszy czeskich.
4) Dzieduszycki Maurycy - "Zbigniew Oleśnicki", 1853 - 1854 r.
W obszernej pracy poświęconej Zbigniewowi Oleśnickiemu (1853-1854), który był biskupem krakowskim, autor przedstawił syntezę dziejów Polski XV wieku. Praca zawiera m.in. dokumenty i listy pisane po łacinie oraz mapę Polski za czasów Zbigniewa Oleśnickiego.
5) Hoszowski Konstanty - "Żywot Andrzeja Zawiszy Trzebickiego Biskupa Krakowskiego Księcia Siewierskiego", 1861 r.
Praca poświęcona Andrzejowi Zawiszy Trzebickiemu, który był biskupem krakowskim w latach 1658-1679 i księciem siewierskim.
6) Gloger Zygmunt - "Geografia historyczna ziem dawnej Polski", 1900 r.
Autor opisuje początki księstwa siewierskiego i biskupstwa krakowskiego.
7) Verdmon Jacques Leonard - "Krótka monografia wszystkich miast, miasteczek i osad w Królestwie Polskim", 1902 r.
Opisując Siewierz, autor wspomina m.in., iż pierwszą wzmiankę o Siewierzu spotykamy, gdy Kazimierz Sprawiedliwy w 1163 roku dał gród w dożywocie Wichrydowi, rycerzowi niemieckiemu.
8) Polaczkówna Helena - "Szlachta na Siewierzu Biskupin w latach 1442 - 1790" 1913 r.
Praca zawiera m.in. mapę rozsiedlenia Siewierza i trzy tablice w tekście.
9) Kantor - Mirski Marian - " Z przeszłości Zagłębia Dąbrowskiego i okolicy", 1931-1936 r.
10) "Katalog Kościołów i Duchowieństwa diecezji częstochowskiej na rok 1947", 1947 r.
W części poświęconej dekanatowi siewierskiemu autor podaje informacje dotyczące parafii w Siewierzu wspominając m.in., iż parafia istniała tu już w 1325 roku.
Oprócz tych cennych książek wśród zbiorów „SEVERIANA” jest wiele materiałów źródłowych, które przybliżają historię, kulturę naszego regionu. Nie sposób wymienić wszystkich. Mnóstwo faktów z historii Siewierza znajdziemy w książkach siewierzanina Edwarda Sołtysika. Dotyczą one m.in. historii straży pożarnej w Siewierzu, dziejów parafii Św. Macieja Apostoła, biblioteki, dziejów Żelisławic.
Gdy chcemy poznać bliżej dawny, potoczny język siewierski…i odgadnąć, co znaczą np. zdania: Jeden taki „umorusany” „hyclik” cały dzień „ciko”, tak sobie „arme-rajze”, czasem lubi „tyz coś spierzyć”. Buty jak „zezuje”, to „siuwaksem” oczyści, „wyglancuje”, pomocą będą służyć np. „Echa siewierskie” czy opowiadania Edmunda Nowakowskiego „Siewierz w okresie międzywojennym”.
Siewierskie legendy, m.in. o tym, jaka przygoda przytrafiła się jednemu z siewierskich garncarzy, jak to było z ta Czarną damą przybliżą : „Podania i opowieści z Zagłębia Dąbrowskiego: sto lat temu i dzisiaj” opracowane przez Mariannę Czubala, Dionizjusza Czubala,
Opis dawnego stroju siewierskiego odnajdziemy m.in. w książce:” Folklor Zagłębia Dąbrowskiego”.
Turyści szukający informacji o faunie i florze Siewierza mogą sięgnąć po „Przewodnik przyrodniczo-turystyczny po Gminie Siewierz” autorstwa Tomasza Labochy i Tomasza Postawy.
Spragnionych wiedzy o Siewierzu i Gminie Siewierz zapraszamy do korzystania z materiałów źródłowych zgromadzonych przez bibliotekę.
Jolanta Jakubczyk- MGBP Siewierz
