Ksiądz Jan Suchos - siewierski kapłan i patriota w Ameryce
W 2021 roku Miejsko-Gminna Biblioteka Publiczna im. Leona Korusiewicza w Siewierzu otrzymała ze Stanów Zjednoczonych od Christine Kor-Aronski, dokumenty dotyczące bogatej działalności księdza Jana Suchosa. Stały się one inspiracją do przybliżenia jego postaci oraz zorganizowania wystawy, na której można zobaczyć wiele ciekawych materiałów dotyczących życia i twórczości księdza Jana Suchosa, m.in. nuty skomponowanych utworów, czy fotokopie obrazów. Warto podkreślić, że ksiądz Jan Suchos nie szukał rozgłosu, jednak jego wszechstronna działalność przyniosła mu uznanie zarówno wśród polonii amerykańskiej, jak i Amerykanów.
STUDENT, ZAKONNIK, KSIĄDZ
Ksiądz Jan Suchos urodził się 10 czerwca 1871 r. w Siewierzu. Po ukończeniu Szkoły Elementarnej rozpoczął naukę muzyki u siewierskiego, a następnie targoszyckiego organisty. W 1893 r. wraz z grupą kleryków wyjechał do Włoch, gdzie wstąpił do Kolegium Leona XIII. Tam poza teologią i filozofią studiował także muzykę i malarstwo. Siedem lat później wrócił do Polski i wstąpił do zakonu Ojców Paulinów na Jasnej Górze w Częstochowie. W 1906 r. złożył śluby wieczyste oraz przyjął święcenia kapłańskie z rąk biskupa Stanisława Zdzitowieckiego. Pracował jako wikariusz w Sosnowcu, a następnie w Przedeczu. W 1911 r. biskup Zdzitowiecki wysłał go do Stanów Zjednoczonych.
INWESTOR, DZIAŁACZ, PATRIOTA
Ksiądz Suchos był proboszczem w Olyphant, Enyon i Mocanaqua w stanie Pensylwania. W parafiach tych wybudował kościoły i szkoły. Świątyni w Enyon nadał wezwanie Matki Boskiej Częstochowskiej, a była ona odwzorowaniem jasnogórskiego sanktuarium. Jako patriotę interesowały go losy ojczystego kraju, dlatego też po wybuchu I wojny światowej stał się aktywnym działaczem na rzecz odzyskania przez Polskę niepodległości. Angażował się w zbieranie funduszy na organizację Armii Polskiej we Francji, za co został odznaczony Mieczami Hellerowskimi.
Podczas pierwszego sejmiku polonijnego w Detroit w 1918 r. został posłem Wychodźstwa Polskiego w Wydziale Narodowym Ameryki. Celem Wydziału było „dążenie wszelkimi możliwymi środkami do zjednoczenia i niepodległości wszystkich ziem polskich bez żadnych obcych protektorów”. W ramach pomocy walczącym w Europie zbierano i wysyłano odzież, żywność i amunicję. Pamiętając o swoim rodzinnym mieście ksiądz Suchos oraz mieszkańcy jego parafii przesyłali paczki do Siewierza.
W 1930 roku ksiądz Jan Suchos założył Stowarzyszenie Polaków dla usypania kopca ku czci Woodrowa Wilsona prezydenta Stanów Zjednoczonych w ramach wdzięczności za pomoc udzielaną Polakom podczas wojny. Kopiec planowano usypać w Blossburg w stanie Pensylwania. Prezesem stowarzyszenia został ksiądz Jan Suchos, który wystosował odezwę do Polaków z prośbą o przysyłanie ziemi z pól bitewnych. W odpowiedzi przesłano ponad 27000 woreczków ziemi z ok. 1006 polskich miejscowości. W oddzielnym liście ksiądz Suchos zwrócił się także bezpośrednio do mieszkańców Siewierza z prośbą o przekazanie ziemi z jego rodzinnych stron. W paczce znalazła się również ziemia z grobu rodziców księdza Jana z cmentarza siewierskiego. Doceniając inicjatywę budowy kopca Amerykańskie Ministerstwo Obrony ds. Wojny przekazało cztery armaty, które stanęły w pobliżu pomnika.
ARTYSTA: NUMIZMATYK, KOMPOZYTOR, MALARZ
Ksiądz Suchos poza działalnością duszpasterską i polityczną, zajmował się popularyzacją numizmatyki. Został członkiem Amerykańskiego Towarzystwa Numizmatycznego. Wydał pierwsze w Stanach Zjednoczonych polskie katalogi numizmatyczne. Pierwszy katalog nosił tytuł Król Polski, Pan całych Prus.
Będąc proboszczem w Mocanaqua komponował utwory kościelne i świeckie, pisał sztuki teatralne dla amatorskich teatrów polonijnych oraz malował obrazy olejne. W tym czasie skomponował Nową „Operę Ludową” Wiecznej Unji Wychodźstwa z Polską. Jego obrazy znalazły się zarówno w Watykanie, jak i w kościołach katolickich w USA. Za swoją działalność ksiądz Suchos otrzymał doktorat nadany przez Academia Pontificja Tiberina Romana oraz Odznakę Złotej Gwiazdy - nadaną przez Akademię Papieską.
Zostawszy kapelanem w Instytucie Św. Stanisława w Sheatown-Nanticoke ksiądz Suchos wznowił działalność malarską. Za przesłane papieżowi miniatury Książąt siewierskich oraz Z życia Matki Bożej otrzymał list papieski z podziękowaniami od Sekretarza Stanu Kardynała Montiniego. Z okazji jubileuszu 50-lecia Święceń Kapłańskich w 1956 r. papież Piusa XII podarował mu dyplom z błogosławieństwem. Ponadto rocznicę uczczono wydając we Włoszech album z jego obrazkami-miniaturami.
Ksiądz Jan Suchos zmarł 4 marca 1970 r. w wieku 99 lat i pochowany został na cmentarzu Doylestown w miejscowości zwanej Amerykańską Częstochową.
Na postawie przesłanych dokumentów oraz innych materiałów źródłowych dostępnych w siewierskiej bibliotece powstała wystawa prezentująca bogatą działalność patriotyczną, artystyczną oraz religijną księdza Jana Suchosa. Serdecznie zapraszamy do obejrzenia wystawy.
MGBP w Siewierzu
